Để hạn chế những tác động từ nguồn thức ăn nhanh tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây bệnh, nhiều người đã lựa chọn thay đổi và xây dựng nên những chế độ ăn lành mạnh. Và một trong số đó chế độ ăn được đánh giá vừa cung cấp nguồn dinh dưỡng tốt, vừa tăng cường sức khỏe toàn diện chính là ưu tiên nguồn thực phẩm toàn phần, chủ yếu từ thực vật.
Trong bài viết lần này hãy cùng TMP Global tìm hiểu chi tiết về chế độ ăn khoa học này nhé!
Chế độ ăn thực vật toàn phần là gì?
Chế độ ăn này đã được tiến sĩ T. Collin Campbell và các cộng sự chứng minh trong một nghiên cứu đồ sộ kéo dài 20 năm mang tên “Bí mật dinh dưỡng cho sức khỏe toàn diện” (tên tiếng Anh: The China Study). Xu hướng này đã nhanh chóng du nhập vào nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có cả những bạn trẻ ở Việt Nam.
Chế độ ăn thực vật toàn phần – whole food plant-based (viết tắt là WFPB) không phải là chế độ ăn chay hoặc thuần chay mà là chế độ ăn chủ yếu sử dụng thực phẩm có nguồn gốc thực vật ở dạng nguyên thủy hoặc được chế biến ít nhất có thể. Bao gồm các loại rau quả, đậu, không có thịt, các sản phẩm từ sữa, trứng cũng như thực phẩm tinh chế.
Ví dụ dễ nhận thấy nhất chính là một quả táo là thực vật toàn phần vì thành phần của nó được giữ nguyên vẹn. Trong khi đó nước ép táo đóng hộp thì không phải thực vật toàn phần vì thành phần chất xơ của loại quả này đã bị loại bỏ.
4 lợi ích quan trọng đối với sức khỏe
Việc tập trung ăn các thức ăn chưa qua chế biến làm tăng cường lượng chất xơ và các vi dưỡng chất nạp vào cơ thể sẽ mang lại các lợi ích sức khỏe sau:
Hấp thụ được trọn vẹn nguồn dinh dưỡng
Thực phẩm càng trải qua nhiều quá trình chế biến, lượng dinh dưỡng mất đi càng nhiều. Ví dụ, trong vỏ củ cà rốt chứa rất nhiều vitamin C, D, E, đường tự nhiên, carotene, beta-carotene,… Hay gạo lứt chưa xay xát, còn lại lớp cám bên ngoài, sẽ cung cấp chất xơ, vitamin nhóm B, chất khoáng có lợi.
Vì vậy ưu điểm đầu tiên của việc sử dụng thực vật toàn phần là chúng ta tận dụng được nhiều chất dinh dưỡng hơn. Từ đó nguồn dinh dưỡng sẽ được hấp thụ một cách tối ưu vào trong cơ thể, giúp tăng cường sức khỏe.
Bảo vệ sức khỏe tim mạch
Nồng độ cholesterol trong máu cao có thể dẫn đến sự tích tụ các mảng bám trong động mạch, gây xơ vữa động mạch, tăng nguy cơ đột quỵ. Thực vật toàn phần, không qua chế biến, ít dầu mỡ và các chất phụ gia. Vô hình chung sẽ giúp giảm nồng độ cholesterol trong máu, giảm nguy cơ mắc bệnh động mạch vành. Đây là một trong những chế độ ăn đem lại hiệu quả bảo vệ tim mạch tốt nhất và luôn được đánh giá cao.
Bổ sung chất chống oxy hóa
Chất chống oxy hóa có tác dụng chống lại các gốc tự do, ngăn ngừa ung thư hiệu quả. Các thực vật toàn phần, đặc biệt là thực vật, phần vỏ của chúng chứa rất nhiều chất chống oxy hóa. Mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe, cho nên thực phẩm toàn phần luôn là điều kiện bắt buộc khi lên thực đơn Eat Clean.
Hỗ trợ tích cực cho tiêu hóa
Chế độ ăn thực vật toàn phần không chứa các chất béo chuyển hóa có hại như trong các sản phẩm chế biến mà lại chứa nhiều chất béo không bão hòa có lợi. Chúng sẽ giúp giảm cảm giác thèm ăn và giảm cân hiệu quả. Tăng cường dung nạp thực phẩm toàn phần cũng là một trong những cách giảm mỡ bụng tốt nhất.
Trong một 2018 nghiên cứu, 75 người có tiền sử béo phì hoặc thừa cân được chỉ định tiếp tục chế độ ăn kiêng dựa trên thịt tiêu chuẩn hoặc chuyển sang chế độ ăn thực vật toàn phần. Sau bốn tháng, chỉ những người thuộc nhóm nghiên cứu này đã giảm được trọng lượng đáng kể là 6.5 kg.
Một số lưu ý
Song song với những lợi ích kể trên thì chế độ ăn thực vật toàn phần vẫn còn tồn tại một số mặt hạn chế mà bạn cũng cần lưu ý khi ứng dụng vào thực đơn hằng ngày.
Thứ nhất là nhiều thực phẩm toàn phần ăn vào sẽ gây cảm giác khó tiêu, do lớp vỏ có chất ức chế dinh dưỡng. Ví dụ như đậu nành, khi ăn cả vỏ sẽ khá khó tiêu, vì vậy ta có thể chế biến thành đồ lên men sẽ dễ hấp thụ hơn.
Điều cần lưu ý thứ hai là chúng ta chỉ nên sử dụng thực phẩm toàn phần khi ta biết rõ được nguồn gốc và quy trình nuôi trồng có đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Nếu không thì nên chế biến kỹ hơn, rau củ nên ngâm muối và bỏ vỏ, thịt và xương nên rửa nước muối loãng và trần sơ qua nước sôi.
Điều cuối cùng là thực vật toàn phần thường không có chất bảo quản nên nhược điểm sẽ là không bảo quản được lâu. Một bữa ăn thực vật toàn phần nghiêm ngặt có thể tốn thời gian chuẩn bị của bạn.
Hy vọng qua những chia sẻ mà TMP Global mang đến sẽ giúp bạn có thêm thật nhiều kiến thức bổ ích để chăm sóc, bảo vệ sức khỏe gia đình mỗi ngày.
